Uitgelicht: De Bielemannen

Daar komende schutters, met voorop de mannetjesputters. De Bielemannen zij banen de weg voor de schutterij, onverschrokken.

Waar komen de Bielemannen vandaan?  Wat was hun functie in de historie?  Wat is hun taak heden ten dagen in het Gelderse maar ook het Limburgse schuttersleven. In dit artikel nemen wij u mee in deze prachtige historie van de oorsprong van de genie van de schutterij.

In het leger van Napoleon, waren de Sapeurs (Les Sapeurs) de ingenieurs van het leger. Hun taakstelling was veelomvattend en ze speelden vaak een beslissende rol in vele veldslagen. Zo planden ze belegeringen en zorgden ze ook voor de uitvoering. Ook bouwden ze wegen, bruggen en barakken. De Sapeurs werden geholpen door de pontonniers  die daarnaast ook lid van de artillerie waren.

In feite is dat in onze schutterij ook nog vaak te zien. De Bielemannen zijn standaard voorop in de schutterij te vinden, op de voet gevolgd door de erewacht met kun bulderbuksen. De erewacht is onze artillerie. De bieleman assisteert regelmatig bij het herladen van het geschut. Maar zoals we net lazen was het oorspronkelijk omgedraaid.    

Ook de grootste tegenstander van Napoleon, De hertog van Wellington, had spaarzaam de beschikking over The Royal Engineers. Pas in 1760 werden zij los gemaakt van (jawel) de artillerie. Zij werden in de verschillende slagen en belegeringen ingezet. Beroemd werden de Royal Engineers bij de verschillende belegering tijdens de Spaanse onafhankelijkheidsoorlog . Ook zij speelden toen, net als de Sapeurs,  vaak een beslissende rol. Vaak moesten zij hun cruciale werk met beperkte gereedschappen verrichten.

Dat kunnen we van onze huidige Bielemannen niet zeggen. Met hun “racebijlen” bezitten zij in feite één van de gevaarlijkste attributen van de schutterij. Deze bijlen zijn zo scherp dat je er met gemak  iemand mee kan scheren.  Dat maakt dat zij in een recordtijd een dwarsbomende stam uit de weg kunnen ruimen. Zodat de schutterij ongehinderd zijn weg kan vervolgen. Zoals al aangegeven zijn zij de veel bezongen mannetjesputters. Klein in getal maar groots in hun prestaties.

Toen een geheel nieuwe lichting Bielemannen zich meldde, gingen zij opzoek naar hun invulling van deze in het oog springende sectie. Zou het de meer ceremonieel taak worden? Zoals we die bij de Limburgse schutterijen kunnen zien. Daar is het een natuurgetrouwe kopie van Les Sapeurs uit het Franse leger van Napoleon. Hun imposante uniform met witte schort verwijst naar de slacht die zij zouden verzorgen.

De Bielemannen van St. Isidorus kwamen, in navolging van de Bielemannen van schuttersgilde Loil Vooruit bij het Timber SportsTeam van Stihl in aanraking met de “racebijlen”. Het was bij het bestuur even praten maar uiteindelijke overwon hun enthousiasme en werden de bijlen aangeschaft. Een wijs besluit is gebleken. Want nog geen twee jaren later was het hun enthousiasme dat het Gelders Bieleman treffen deed ontstaan. Met een demonstratie van de leermeesters werd het vlammetje van verbroedering verder aangewakkerd. Nu is het Bielemantreffen in het schuttersjaar van de Gelderse Federatie van schuttersgilden en schutterijen niet meer weg te denken. De broederschap van de Bielemannen van de Geldersen schutterijen is er een die als intens en bijzonder mag worden omschreven.

De Bielemannen staan niet tegenover elkaar zoals eens de Sapeurs en the Royal Engineers,  maar zij trekken als schuttersbroeders gezamenlijk de kar. In competitie slaan zij in nog geen 40 seconden een stam van rond de 21 cm door. Het gemak en de souplesse doet je telkens weer versteld staan.

Maar waar ons schuttershart echt sneller van gaat slaan, is de verbroedering die heerst bij elke ontmoeting van de Bielemannen. Sinds het eerste Bielemantreffen is het duidelijk dat de verbroedering van deBbielemannen een hele bijzondere is. Stiekem zie ik dan toch nog een verbinding met de helden van het Franse en Engelse leger, een kleine maar hechte sectie in staat tot enorme prestaties.