Gelders kampioenschap trekt honderden deelnemers en veel publiek

(Gelderlander 2023-03-27)

onderden vendeliers, verdeeld over een kleine veertig deelnemende schutterijen, zwaaiden in de Duivense sporthal Triominos hun bonte vlaggen met een inzet en passie alsof hun leven er vanaf hing.

Oorspronkelijk was dat ook zo. De geschiedenis van het vendelzwaaien gaat terug tot in de Middeleeuwen, toen banierdragers en vendelzwaaiers de legers vergezelden om samen met de trommelaars de vijand te imponeren en de eigen manschappen op te zwepen.

Elke beweging met het vendel refereert ook aan die tijd. Zwaaien boven het hoofd betekent; stoere vendelier houd je kloek en sterk in de strijd, die komen gaat. Het vendel rond gooien in de hals staat voor; weer je geducht, al zal dit ook je hoofd moeten kosten.

De tijd dat vendeliers het leven lieten op het slagveld is gelukkig voorbij. Maar dat het ook in vredestijd geen grap is blijkt wel uit de strenge jurering door een aantal ervaren oud-vendeliers. ,,Wat we doen is fouten turven”, zo legt Jan de Reus van St Martinus uit Didam uit.

Met zijn 37 jaar aan ervaring is hij de senior van het jurycollege. Hij en zijn collega’s delen onder meer strafpunten uit voor het niet uitvoeren van de nekslag of het te hoog uitvoeren van de enkelslag. De grootste zonde, het laten vallen van het vendel, levert zelfs vier strafpunten op.

Ondanks al die straffen hebben de schutterijen in Gelderland volgens hem niet te klagen over de aanwas van leden. ,,Onze provincie telt meer dan zestig verenigingen, met gemiddeld zo’n honderd leden. Alleen de Diemse verenigingen hebben er al zeker vierhonderd. Buitenstaanders hebben vaak geen idee hoe zwaar vendelen is. Vendel en stok wegen bij een volwassene al snel 6 of 7 kilo. Vijf minuten vendelen en je bent op.”

Wat opvalt in de sporthal is dat ook heel veel jeugd het vendelen beoefent, zoals de 13-jarigen Rocco Driessen en Finn Willemsen, beiden lid van het Duivense Onderling Genoegen. ,,Wij vendelen denk ik al een jaar of vijf”, vertelt Finn. ,,Wij trainen elk zaterdagavond.”

Rocco: ,,De eerste keren heb je de volgende dag wel spierpijn, maar het went. De bewegingen leer je ook best snel. Zoals de nekslag, molenwiek, Duitse helm en de achterwaartse insteek.”

De paar honderd toeschouwers op de tribunes toonden aan dat ook de leek het vendelen kan waarderen. Als het aan burgemeester Huub Hieltjes ligt komen de vendeliers nog eens terug naar Duiven. ,,Maar dan samen met de schutterijen en gilden uit Noord-Brabant en Limburg. Dan kunnen we zien of ze daar anders vendelen dan in onze provincie.”